น้องๆ และคุณพ่อคุณแม่เคยรู้สึกแบบนี้ไหมครับ? เวลาอยู่ในห้องเรียน คุณครูสอนเร็วมาก เนื้อหาก็เยอะ พยายามตั้งใจจดทุกคำพูด แต่สุดท้ายก็จดไม่ทัน พอจะกลับมาอ่านทบทวน ก็ตาลายไปหมดกับตัวหนังสือที่เรียงกันเป็นพรืด หรือบางทีก็อ่านลายมือตัวเองไม่ออกซะงั้น... ปัญหานี้เป็นเรื่องที่พี่ๆ TidMor1 เข้าใจดีมากๆ เลยครับ
แต่ไม่ต้องกังวลไปนะครับ! วันนี้พี่ๆ มี "อาวุธลับ" ที่จะมาช่วยให้น้องๆ จดเลคเชอร์ได้เร็วขึ้น สนุกขึ้น และจำเนื้อหาได้แม่นยำขึ้น นั่นก็คือ การใช้สัญลักษณ์และตัวย่อส่วนตัวในการจดโน้ต ครับ มันเหมือนกับการสร้าง "โค้ดลับ" ของตัวเองขึ้นมา ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยประหยัดเวลา แต่ยังช่วยให้สมองของเราได้คิดและจัดระเบียบข้อมูลไปในตัวด้วย ถ้าพร้อมแล้ว เราไปดูกันเลยดีกว่าว่าเทคนิคนี้จะเปลี่ยนการเรียนของน้องๆ ให้ง่ายขึ้นได้อย่างไร
ทำไมการจดโน้ตแบบเดิมๆ ถึงอาจไม่เหมาะกับเรา?
ก่อนอื่นเรามาคุยกันก่อนว่า ทำไมการพยายามจดทุกอย่างที่คุณครูพูดถึงไม่ใช่วิธีที่ดีที่สุดเสมอไป น้องๆ ลองนึกภาพตามนะครับ สมองของเราไม่ได้ถูกออกแบบมาให้ทำงานเหมือนเครื่องถ่ายเอกสาร การพยายามจดทุกคำพูดแบบคำต่อคำ ทำให้เราใช้สมาธิไปกับการเขียนจนไม่มีเวลาคิดตามหรือทำความเข้าใจเนื้อหาจริงๆ
นอกจากนี้ ความเร็วในการเขียนของแต่ละคนก็ไม่เท่ากัน บางคนอาจจะเขียนช้า ทำให้พลาดประเด็นสำคัญๆ ไป หรือบางคนอาจจะเหนื่อยกับการจดเยอะๆ จนทำให้รู้สึกว่าการเรียนเป็นเรื่องน่าเบื่อ การที่จดไม่ทันเพื่อน ไม่ได้แปลว่าเราเรียนไม่เก่งนะครับ แต่มันเป็นสัญญาณว่าเราอาจจะต้องหา เทคนิคการจดโน้ต ที่เหมาะกับสไตล์ของเรามากขึ้นต่างหาก
พลังของ "โค้ดลับส่วนตัว": ข้อดีของการใช้สัญลักษณ์และตัวย่อ
การสร้างระบบสัญลักษณ์และตัวย่อของตัวเองเปรียบเสมือนการอัปเกรดสมุดโน้ตธรรมดาๆ ให้กลายเป็นเครื่องมือช่วยจำชั้นยอดเลยล่ะครับ มาดูกันว่ามันมีข้อดีอะไรบ้าง
ประหยัดเวลา จดทันทุกประเด็นสำคัญ
นี่คือข้อดีที่เห็นได้ชัดที่สุดเลยครับ ลองคิดดูว่าระหว่างเขียนคำว่า "เพราะฉะนั้น" กับการเขียนสัญลักษณ์ "∴" แบบไหนจะเร็วกว่ากัน? หรือการเขียนคำว่า "สำคัญมาก" เทียบกับการวาดดาว `*` หรือเครื่องหมายตกใจ `!` ไว้ข้างๆ การลดจำนวนตัวอักษรที่ต้องเขียนลง จะทำให้น้องๆ มีเวลาเงยหน้าขึ้นมาฟังคุณครู มีเวลาคิดตาม และเลือกจดเฉพาะใจความสำคัญได้ทันท่วงที
เพิ่มความจำ ทำให้สมองทำงานได้ดีขึ้น
เคยสงสัยไหมว่าทำไมบางทีเราจำเนื้อหาที่จดไม่ค่อยได้? นั่นเพราะการจดแบบลอกตามเฉยๆ เป็นการเรียนรู้แบบรับมาอย่างเดียว (Passive Learning) แต่เมื่อเราเริ่มคิดว่าจะใช้สัญลักษณ์หรือตัวย่ออะไรแทนคำไหนดี กระบวนการนี้จะกระตุ้นให้สมองต้อง "ประมวลผล" และ "แปลงข้อมูล" ซึ่งเป็นการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ทำให้เราเข้าใจและจดจำเนื้อหาได้ดีและยาวนานยิ่งขึ้นครับ
โน้ตสรุปมีสีสัน น่าอ่าน ไม่น่าเบื่ออีกต่อไป
สมุดที่เต็มไปด้วยตัวหนังสือสีเดียวกันหมด อาจทำให้เรารู้สึกท้อใจที่จะหยิบขึ้นมาอ่าน แต่ถ้าในสมุดโน้ตของเรามีสัญลักษณ์น่ารักๆ มีรูปวาดง่ายๆ ประกอบ มันจะเปลี่ยนสมุดเล่มเดิมให้ดูมีชีวิตชีวาขึ้นมาทันที การจดโน้ตจะกลายเป็นกิจกรรมที่สร้างสรรค์และสนุกสนาน ซึ่งจะช่วยสร้างทัศนคติที่ดีต่อการเรียนและการทบทวนบทเรียนได้ด้วย
มาสร้าง "คลังแสง" สัญลักษณ์และตัวย่อฉบับตัวเองกัน!
เอาล่ะ! ถึงเวลาลงมือปฏิบัติกันแล้ว การสร้างระบบโค้ดลับของตัวเองไม่ได้ยากอย่างที่คิดเลยครับ พี่ๆ มีหลักการและไอเดียมาแนะนำให้น้องๆ เอาไปปรับใช้กันได้ทันที
หลักการพื้นฐาน: ง่าย จำได้ ใช้คล่อง
หัวใจสำคัญของการสร้างระบบนี้คือความเรียบง่ายครับ
- ต้องง่าย: สัญลักษณ์ที่เลือกใช้ควรวาดง่าย เขียนเร็ว ไม่ซับซ้อนจนเกินไป ไม่งั้นจะกลายเป็นเสียเวลามากกว่าเดิม
- ต้องจำได้: เลือกสัญลักษณ์ที่สื่อความหมายกับเราโดยตรง หรือเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไป จะได้ไม่ต้องเสียเวลานึกนาน
- ต้องใช้คล่อง: ความสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญ เมื่อกำหนดแล้วว่าสัญลักษณ์นี้แทนคำไหน ก็ควรใช้สัญลักษณ์นั้นตลอด เพื่อให้เกิดความเคยชิน
- สร้างคีย์ (Key): ในช่วงแรกๆ แนะนำให้ทำ "หน้าสารบัญสัญลักษณ์" ไว้ที่หน้าแรกของสมุดโน้ตแต่ละวิชาเลยครับ ติด Post-it ไว้ก็ได้ ถ้าลืมเมื่อไหร่ก็เปิดกลับมาดูได้ทันที
ไอเดียสัญลักษณ์พื้นฐานที่เอาไปใช้ได้ทันที
นี่คือตัวอย่างสัญลักษณ์สากลที่น้องๆ สามารถหยิบไปใช้ในการจดโน้ตได้เลย เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีมากครับ
→(ลูกศร) แทนคำว่า: ทำให้เกิด, นำไปสู่, ผลลัพธ์คือ∵(จุดสามจุดหัวคว่ำ) แทนคำว่า: เพราะว่า, เนื่องจาก∴(จุดสามจุดหัวตั้ง) แทนคำว่า: ดังนั้น, สรุปได้ว่า=(เท่ากับ) แทนคำว่า: คือ, เหมือนกัน, มีค่าเท่ากับ≠(ไม่เท่ากับ) แทนคำว่า: ไม่ใช่, แตกต่าง, ไม่เหมือนกัน+(บวก) แทนคำว่า: และ, กับ, เพิ่มเติม*หรือ!(ดาว หรือ ตกใจ) แทนคำว่า: สำคัญมาก, ต้องจำ, ออกสอบแน่!?(คำถาม) แทนคำว่า: ยังไม่เข้าใจ, ต้องหาข้อมูลเพิ่ม, สงสัยΔ(เดลต้า) แทนคำว่า: การเปลี่ยนแปลง↑/↓(ลูกศรขึ้น/ลง) แทนคำว่า: เพิ่มขึ้น / ลดลง
ตัวอย่างการสร้างตัวย่อในวิชาต่างๆ
นอกจากการใช้สัญลักษณ์แล้ว การใช้ตัวย่อ ก็เป็นอีกหนึ่งเทคนิคที่ทรงพลังมาก ลองดูตัวอย่างตามรายวิชาเหล่านี้ได้เลย
- วิชาวิทยาศาสตร์:
วท.(วิทยาศาสตร์),ฟิสิกส์→Phy,ชีวะ→Bio,เคมี→Chem,ระบบนิเวศ→สนว.,การสังเคราะห์ด้วยแสง→สส. - วิชาคณิตศาสตร์:
คณ.(คณิตศาสตร์),สมการ→สมก.,พื้นที่→พท.,ปริมาตร→ปม.,ความน่าจะเป็น→ค.น.จ.ป. - วิชาภาษาไทย:
พยัญชนะ→พย.,สระ→สร.,วรรณยุกต์→วย.,คำนาม→น.,คำกริยา→ก.,คำวิเศษณ์→ว. - วิชาสังคมศึกษา:
ปวศ.(ประวัติศาสตร์),ภมศ.(ภูมิศาสตร์),ศก.(เศรษฐกิจ),ปชต.(ประชาธิปไตย),อย.(อยุธยา),สก.(สุโขทัย) - วิชาภาษาอังกฤษ:
b/c(because),w/(with),w/o(without),e.g.(for example),info(information),vs(versus)
ข้อควรระวังในการใช้ "โค้ดลับ" ของเรา
แม้ว่าเทคนิคนี้จะมีประโยชน์มาก แต่ก็มีข้อควรระวังเล็กน้อยที่อยากฝากไว้ครับ
อย่าใช้เยอะเกินไป: ในช่วงแรกให้เริ่มจากสัญลักษณ์และตัวย่อที่ใช้บ่อยๆ ก่อน ถ้าเราสร้างโค้ดลับเยอะเกินไปในคราวเดียว อาจจะทำให้สับสนและลืมได้ง่ายๆ ครับ
แยกให้ออก: ต้องแน่ใจว่าสัญลักษณ์แต่ละตัวที่เราสร้างขึ้นมานั้นดูแตกต่างกันอย่างชัดเจน เพื่อไม่ให้เกิดความสับสนตอนกลับมาอ่านทบทวน
ใช้ให้ถูกที่: สิ่งสำคัญที่สุดคือ การใช้สัญลักษณ์และตัวย่อส่วนตัวในการจดโน้ต นี้เหมาะสำหรับ "สมุดโน้ตส่วนตัว" ของเราเท่านั้นนะครับ ห้ามนำไปใช้ในการเขียนตอบข้อสอบที่เป็นข้อเขียน หรือการบ้านที่ต้องส่งคุณครูเด็ดขาด (ยกเว้นคุณครูจะอนุญาต) เพราะอาจจะทำให้โดนหักคะแนนได้ครับ
สุดท้ายนี้ พี่ๆ อยากจะบอกว่าการเรียนรู้ไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว การจดโน้ตก็เช่นกันครับ การลองผิดลองถูกเพื่อหาวิธีที่ "ใช่" สำหรับตัวเอง คือส่วนหนึ่งของการเดินทางสู่ความสำเร็จ น้องๆ ไม่จำเป็นต้องทำเหมือนเพื่อนทุกคน แค่หาสไตล์ที่ทำให้เราเรียนอย่างมีความสุขและมีประสิทธิภาพก็พอแล้ว
การเริ่มต้นอาจจะรู้สึกติดขัดบ้างในช่วงแรก แต่เมื่อฝึกฝนไปเรื่อยๆ น้องๆ จะพบว่าตัวเองสามารถจดโน้ตได้เร็วขึ้นมาก และการทบทวนก่อนสอบจะกลายเป็นเรื่องง่ายกว่าที่เคยเป็นมา ขอให้น้องๆ ทุกคนสนุกกับการสร้าง "โค้ดลับ" และมีความสุขกับการเรียนในทุกๆ วันนะครับ!
และหากการวางแผนนี้ทำให้น้องๆ หรือคุณพ่อคุณแม่เห็นว่าการตะลุยโจทย์วิทยาศาสตร์คือสิ่งสำคัญ ทีมงาน TidMor1 ขอแนะนำ "ข้อสอบเข้า ม.1 วิทยาศาสตร์ 3,000 ข้อ" ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ดีที่สุดในการสร้างความคุ้นเคยกับแนวข้อสอบที่หลากหลาย สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมและสั่งซื้อได้ที่ TidMor1.com นะครับ